KARADŽIĆ, Radovan (MICT-13-55)

Žalbeni postupak (okončan)

Dana 4. aprila 2016., Radovan Karadžić je saopštio da namjerava da uloži žalbu na prvostepenu presudu MKSJ-a i zatražio produžetak roka za podnošenje najave žalbe.

Dana 22. jula 2016. strane u postupku su podnijele svoje najave žalbe. Žalbeno vijeće je djelimično odobrilo zahtjeve strana za produženje rokova za podnošenje žalbenih podnesaka, koji su iznosili ukupno 217 dana.

Tužilaštvo i Karadžić su svoje žalbene podneske podnijeli 5. decembra 2016., podneske respondenta 15. marta 2017., a replike na podneske respondenta 6. aprila 2017.

Žalbeni pretres u ovom predmetu se održao 23. i 24. Aprila 2018. u ogranku Mehanizma u Haagu.

Dana 25. septembra 2018, Karadžić je podnio zahtjev za izuzeće sudije Merona iz predmeta. Dana 27. septembra 2018., sudija Meron se povukao iz predmeta Karadžić u interesu pravde i imenovao sudiju Ivu Nelsona de Cairesa Rosu da ga zamijeni.

Dana 20. marta 2019., Žalbeno vijeće je izreklo Drugostepenu presudu. Žalbeno vijeće je djelimično poništilo, uz suprotno mišljenje sudija Joensena i de Prade, Karadžićeve osude u vezi s njegovom umiješanošću u udruženi zločinački poduhvat (“UZP”) zvani “Sveobuhvatni UZP“, u onoj mjeri u kojoj su one bile zasnovane na određenim incidentima navedenim u Dodatku Optužnici.

Žalbeno vijeće je jednoglasno odbacilo sve druge aspekte Karadžićeve žalbe i potvrdilo njegove preostale osude na osnovu članova 7(1) i 7(3) Statuta MKSJ-a za genocid, progon, istrebljenje, ubistvo, deportaciju i druga nehumana djela (prisilno premještanje) kao zločine pritiv čovječnosti, kao i za ubistvo, terorisanje, protivpravne napade na civile i uzimanje talaca kao kršenja zakona ili običaja ratovanja, u vezi s njegovim učestvovanjem u četiri UZP-a: (i) “Sveobuhvatnom UZP-u“ sa zajedničkim planom da se trajno uklone bosanski Muslimani i bosanski Hrvati s teritorija na koje su polagali pravo bosanski Srbi, putem činjenja zločina u opštinama širom BiH; (ii) “UZP-u Sarajevo” čiji je cilj bilo širenje terora među civilnim stanovništvom Sarajeva kroz kampanju snajperskog djelovanja i granatiranja; (iii)“UZP-u Taoci” sa zajedničkom svrhom uzimanja osoblja UN-a za taoce kako bi se NATO primorao da odustane od vazdušnih napada na ciljeve bosanskih Srba; i (iv) “UZP-u Srebrenica” za eliminisanje bosanskih Muslimana iz  Srebrenice u Julu 1995.

Žalbeno vijeće je odobrilo žalbu tužilaštva na kaznu i konstatovalo, uz suprotno mišljenje sudija de Prade i Rose, da je Pretresno vijeće napravilo očitu grešku i zloupotrijebilo svoje diskreciono ovlaštenje izrekavši kaznu zatvora u trajanju od samo 40 godina. Žalbeno vijeće je, uz suprotno mišljenje sudija de Prad i Rose, poništilo kaznu zatvora u trajanju od 40 godina i izreklo kaznu doživotnog zatvora. 

Istorijat postupka

Optužnica

Radovan Karadžić se pred MKSJ-om teretio po dvije tačke za genocid, po pet tačaka za zločine protiv čovječnosti i po četiri tačke za kršenja zakona i običaja ratovanja koje su počinile srpske snage tokom oružanog sukoba u Bosni i Hercegovini (dalje u tekstu: BiH) od 1992. do 1995. U optužnici se navodi da Karadžić snosi individualnu krivičnu odgovornost za te zločine, između ostalog, putem svog učešća u nekoliko udruženih zločinačkih poduhvata (dalje u tekstu: UZP).

Dvije tačke za genocid (tačke 1 i 2)

Pet tačaka za zločine protiv čovječnosti

• Progoni (tačka 3)
• Istrebljivanje (tačka 4)
• Ubistvo (tačka 5)
• Deportacija (tačka 7)
• Nehumana djela (prisilno premještanje) (tačka 8)

Četiri tačke za kršenja zakona ili običaja ratovanja

• Ubistvo (tačka 6)
• Terorisanje (tačka 9)
• Protivpravni napadi na civile (tačka 10)
• Uzimanje talaca (tačka 11)

Presuda Pretresnog vijeća MKSJ-a

Dana 24. marta 2016., Pretresno vijeće III MKSJ-a proglasilo je Karadžića krivim za genocid na području Srebrenice 1995. godine i za progon, istrebljivanje, ubistvo, deportaciju, nehumana djela (prisilno premještanje), terorisanje, protivpravne napade na civile i uzimanje talaca. Oslobođen je krivice po optužbi za genocid u drugim opštinama u BiH tokom 1992. godine.

Vijeće je zaključilo da je Karadžić počinio te zločine putem učešća u četiri UZP-a: u sveobuhvatnom UZP-u koji je uključivao zajednički plan s ciljem da se bosanski Muslimani i bosanski Hrvati trajno uklone s područja u Bosni i Hercegovini na koja su bosanski Srbi polagali pravo, i to činjenjem zločina u opštinama širom BiH; u UZP-u da se pokrene i provede kampanja snajperskog djelovanja i granatiranja civilnog stanovništva Sarajeva, čiji je cilj bio širenje terora među civilnim stanovništvom; u UZP-u sa zajedničkim ciljem da se pripadnici UN-a uzmu za taoce kako bi se NATO prisilio da se uzdrži od vazdušnih napada na vojne ciljeve bosanskih Srba; i u UZP-u eliminisanja bosanskih Muslimana iz Srebrenice u julu 1995. godine.

Statistički podaci